بیانیه انجمن روانشناسی تربیتی ایران در اعتراض به تصمیم وزارت بهداشت مبنی بر انتزاع رشته های روانشناسی بالینی و سلامت از وزارت علوم به وزارت بهداشت‼️

یکی از مهمترین سوالاتی که درباره این بد سلیقگی می توان مطرح کرد این است که چرا درباره این تصمیم ‌گیری هیچ‌گونه نظرسنجی از دانشجویان و استادان حوزه روانشناسی بالینی و سلامت صورت نگرفته است. آیا چنین تصمیمی در نظامی که مفتخر به الگو ساختن نظام علوی است، شایسته است؟ مگر نه اینکه مردم سالاری دینی در تمامی سطوح و شئون نظام مقدس ما ساری و جاری است؟ پس چگونه است که افرادی اندک برای قشر بزرگی از جامعه علمی کشور تصمیم می گیرند بدون اینکه از بازیگران اصلی این عرصه نظرخواهی کرده باشند.
امروزه کشورهای موفق دنیا در عرصه آموزش عالی با بهره گیری از پارادایم محلی مطلوب و وفادار بودن به مبانی این پارادایم به سیاست گذاری در عرصه های آموزشی و پژوهشی خود می پردازند و رمز موفقیت آن ها چیزی جز این نبوده است. انگاره اصلی در این پارادایم فکری این است که آنچه تعیین کننده محلی بودن حکمرانی است، میزان مشارکت مؤثر شهروندان و بازیگران محلی در تعیین آرمان ها و خواسته های محلی و تلاش مشترک برای تحقق اهداف و خواسته های جامعه محلی است. در این مورد به خصوص و تصمیمی که برای این انتقال گرفته شده است اثری از حضور شهروندان و بازیگران محلی (اساتید و دانشجویان حوزه روانشناسی) در فرآیند این تصمیم گیری مشهود نیست.
حکمرانی محلی مطلوب با تمرکززدایی و واگذاری قدرت از سوی دولت به مقامات و اجتماعات محلی تحقق می یابد، لذا تصمیم اخیر وزارت بهداشت اولین و اساسی ترین انگاره این پارادایم را نقض کرده است. پذیرش چهارچوب همکاری بخش های مختلف جامه در عرصه محلی و تسهیل مشارکت عمومی از الزامات اولیه حرکت در مسیر حکمرانی مطلوب هستند. با این توصیف آیا می توان تصمیم و پیشهاد اخیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را در راستای اعتقاد به مردم سالاری دینی و پذیرش همکاری و همفکری اساتید و دانشجویان حوزه روانشناسی دانست؟
متأسفانه شاهد این هستیم که برخی از افراد نیز با توجیهات غیر منطقی در صدد تأیید این تصمیم هستند بدون اینکه صحبت های آن ها مستدل باشد. نمونه آن را می توان در صحبت هایی که رئیس محترم انجمن روانپزشکان در تاریخ ۳/۴/۱۳۹۵ و با عنوان «تولیت نظام سلامت روان با وزارت بهداشت است» و مواردی که ایشان در تاخت و تاز به اظهارات رئیس محترم سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور داشته است، یافت. اگرچه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور باید پاسخ متقن و مستدلی برای اظهارات ایشان ارائه و از کیان و جایگاه قانونی خود دفاع نماید، لکن ما به هیچ عنوان در اینجا قصد پاسخگویی به آن صحبت ها را نداریم. آنچه به طور آشکار مشخص است این است که دغدغه و عزم برخی بر حذف سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور که یک مرجع قانونی برای ساماندهی بر امر سلامت روانی کشور محسوب می¬ شود، قرار گرفته است. آیا قرار است برخی افراد فراتر از قانون عمل کنند؟ این در حالی است که باید مسأله را فراتر از این بحث های غیر علمی دید و از هرگونه تقلیل گرایی پرهیز شود. اکنون بحث تجزیه رشته روانشناسی مسأله اصلی است. ای کاش مسببان این تصمیم نیم نگاهی به سند راهبردی علوم انسانی نیز انداخته بودند تا متوجه شوند که این تصمیم در راستای برهم زدن یکپارچگی علم روانشناسی تصمیمی نسنجیده و غیر منطقی و غیر اصولی است.
از طرفی به نظر می رسد؛ دولتمران ما که بارها در سخنان خود از بزرگ بودن دولت گلایه کرده اند بهتر است به جای تصمیم به انتزاع رشته های روانشناسی بالینی و روانشناسی سلامت به وزارت بهداشت؛ لایحه ادغام وزارت بهداشت در وزارت علوم تحقیقات و فناوری را تقدیم مجلس کنند. این منطقی تر می نماید که وزارتخانه ای مثل وزارت علوم با آن حجم وسیعی از رشته های مختلف تحصیلی به راحتی بتواند مدیریت حوزه پزشکی و رشته های مربوطه را نیز بر عهده گیرد.
نکته دیگری که مطرح است این است که وزارت بهداشت بیشتر از آنکه بخواهد خود را مشغول به سلامت روان جامعه کند، باید سلامت جسم را دغدغه اصلی خود قرار دهد. از نگاه روانشناسی و مشاوره، دارو درمانی آخرین مرحله درمان برای مراجعین حاد قلمداد می شود و این در حالی است که با این تصمیم، دارو درمانی را اولین مرحله درمان قلمداد کرده ایم و اتفاقاً این اقدام در راستای ضربه زدن به سلامت روان مردم است.

در پایان به کلام ولی امر مسلمین جهان حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) اشاره می کنیم که فرمودند: «در مسئله روانشناسی و مشاوره نظام روانشناسی، یک چیز خیلی مهم این است که مردم به ضرورت و اهمیت این کار توجه کنند،همچنانی که به ضرورت و اهمیت مراجعه به پزشک توجه می کنند. امیدوار هستم که مردم ما به این موضوع که مراجعه به متخصص و مشاور در امر مسائل روانی به خصوص برای محیط خانواده یک ضرورت است، توجه نمایند. چقدر خوب است که همه خانواده ها اعتماد بکنند به مشاورین مومن و دارای اخلاق حرفه ای نه هر مشاوری. چون مدعی هم زیاد است، مدعیانی هم هستند که واقعاً صلاحیت ندارند. مردم به کسانی مراجعه می کنند که قابل اعتماد هستند، در امر تحصیل فرزندان، در امر رفتارهای خانوادگی، در امر مناسبات زن و شوهر با یکدیگر و مشکلات دیگری که برایشان وجود دارد. این ها را با او مطرح کنند و حلّ آن ها را فرا بگیرند و این خوب است. ما امیدواریم که این پیام ما و این حرف به گوش عموم مردم برسد و این نیاز را احساس کنند».

نکاتی که در فرمایشات معظم له وجود دارد این است که اولاً کار روانشناسی و مشاوره را منفک از کار پزشک بر شمرده اند. ثانیاً مراجعه در امر سلامت روان را به حوزه روانشناسی مشاوره مربوط دانسته اند نه حوزه پزشکی.
لذا با توجه به بحث های اخیری که در بین جامعه دانشگاهی به وجود آمده و متأسفانه فضای ملتهبی را در بین جامعه علمی روانشناسی کشور ایجاد کرده، ضمن اینکه آمادگی کامل خود را برای نشست مشترک با مسئولین وزارت بهداشت برای اقناع نمودن آن ها اعلام می نماییم؛ از رئیس جمهور محبوب و با تدبیر خواهشمندیم تا با ورود مستقیم به این قضیه، تصمیمی مدبرانه گرفته و دستور قاطع مبنی بر کان لم یکن شدن این تصمیم که به حق به صلاح نظام آموزشی کشور نیست را صادر فرمایند.

دکتر فریبرز درتاج
رئیس انجمن روان شناسی تربیتی ایران

جناب آقای دکتر درتاج
ریاست محترم انجمن روان شناسی تربیتی ایران
با سلام و احترام
انتخاب شایسته شما استاد گرانقدر و فرهیخته را در چهارمین انتخابات شورای مرکزی و هیات بازرسان سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور تبریک می گوییم.
به یقین حضور مجدد جنابعالی با تجارب ارزنده و شایستگی های علمی و اخلاقی، می تواند منشا خدمات ارزشمندی در پیشبرد اهداف جامعه روان شناسی میهن اسلامی باشد.
ازخداوند متعال برای شما مدیر توانمند و لایق در این راه پر مسئولیت و خطیر، توفیق خدمت، سلامتی و سعادتمندی آرزومندیم.
هیات مدیره، مسئولین و اعضای انجمن روان شناسی تربیتی ایران

@IranEducationalPsychology

متن پیام تقدیر و تشکر دکتر فریبرز درتاج از جامعه روانشناسی و مشاوره کشور

بسم الله الرحمن الرحیم
اینجانب دکتر فریبرز درتاج، با نهایت خضوع و خشوع در برابر حسن اعتماد و همت بلند خانواده بزرگ و عزتمند روانشناسی و مشاوره کشور سر تعظیم فرود آورده، ضمن شکرگزاری به درگاه خداوند منان، به مصداق حدیث شریف “من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق” نهایت قدرشناسی و سپاس خود را از یکایک شما عزیزان ابراز نموده و با خداوند متعال عهد و پیمان می بندم تا با منشی جهادی در اندیشه و عمل؛ صادقانه، خالصانه، متواضعانه، بی منت و خستگی ناپذیر با برنامه ریزی علمی و اصولی و استفاده از همه فرصت ها با اتکاء به شعار اخلاق مداری، جوان گرایی و نوآوری، برنامه های ۹ گانۀ خود را در راه خدمت گزاری به شما ارجمندان، با سرعت و دقت عملیاتی نمایم.
همانگونه که مستحضرید از بدو بنیانگذاری سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور تا دوران حاضر، تلاش های گسترده ‌ای در بهبود و تکامل این سازمان صورت گرفته است. لکن تردیدی نیست که این دستگاه عظیم، هنوز نیازمند فعالیت ‌های فکری و عملی بسیاری است. از این رو، ارتقاء سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در جهات مختلف یک ضرورت است و شامل ارتقاء از حیث کارآمدی نیروهای انسانی، ارتقاء از حیث تسریع در احقاق حق، تسهیل امور و احتراز از اطاله بررسی های مربوط به صدور پروانه و نظایر آن می باشد.
بحمدالله همه منتخبین چهارمین دوره انتخابات سازمان نظام، افرادی تیزهوش و با فراست هستند که این امر به انتظام امور بسیار کمک خواهد کرد و سرمایه مهمی برای جامعه روانشناسی و مشاوره کشور محسوب می گردد و اینجانب بسیار خرسندم که با اعتماد شما توانستم در جمع روانشناسان بزرگ کشور قرار گیرم.
پر واضح است که نگاه عمیق، اعتقادی و باور جدی منتخبین به اینکه دانش محوری و دانایی تنها مسیر اعتلای علمی است موجب سرعت در روند رشد و پیشرفت علمی در جامعه روانشناسی و مشاوره کشور خواهد شد. بی تردید یکی از راه های دانش اندوزی، استفاده شایسته از ظرفیت های علمی کشور است و همه ما می دانیم که امروز، غنای علمی جامعه روانشناسی و مشاوره کشور و وجود دانشجویان مستعد و اساتید و نظریهپردازان روانشناسی و مشاوره در مراکز دانشگاهی، کشور عزیزمان را در جایگاه رفیع علمی و الهام بخش به جهانیان قرار داده است که استمرار این حرکت مبارک با رهبری داهیانه مقام معظم رهبری، انشاءالله موجبات اعاده هویت و عزت جهان اسلام و تمدن اسلامی را در حوزه علوم و فناوری به طور عام و این دو رشته اثر گذار به طور خاص، فراهم خواهد آورد.
در راستای همین سیاست، اینجانب در اولین گام و از هم اکنون، پیشنهادِ تشکیلِ اتاق فکر در شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره را با حضور دانشجویان نخبه و اساتید دانشگاهی در حوزه های روانشناسی و مشاوره مطرح نموده و بر این اساس تلاش خواهیم نمود تا با جلب نظر مساعد سایر اعضای محترم شورای مرکزی، از ظرفیت همه کاندیداهایی که در این انتخابات حضور داشته و احساس مسئولیت کردند و همچنین دیگر بزرگان این رشته های علمی که از ابتدا اعلام کاندیداتوری نکرده اند و میتوانند به غنای روند پیشبرد اهداف سازمان نظام کمک کنند، بهره مند گردیم. بی تردید با تشکیل این اتاق فکر، بیش از پیش شاهد ایده پردازی، نظریه پردازی، تولید فکر و اندیشه و در یک کلام مفهوم سازی و مفهوم ستانی در عرصه های مختلف روانشناسی و مشاوره کشور خواهیم بود إن شاءالله.
در پایان ضمن قدرشناسی و تشکر مجدد از اعتماد جامعه شریف و بزرگوار روانشناسی و مشاوره کشور به اینجانب، از اصحاب رسانه و دیگر عزیزان بلند همتی‌ که در برگزاری این انتخابات همکاری کردند، و به ویژه از اهتمام فارغ التحصیلان جوان و نسل سوم روانشناسی که با رعایت ادب و اخلاق و حضور در شبکه های مجازی نشان دادند که پرورش یافته مکتب اساتید پیشکسوت این حوزه بوده و به خوبی توانسته اند از منبع ذخایر علمی و معنوی روانشناسی و مشاوره کشور بهره مند گردند نیز صمیمانه تشکر و قدردانی کرده و برای آنها اجر جزیل از درگاه الهی مسئلت دارم.

همتم بدرقه راه کن ای طائر قدس
که دراز است ره مقصد و من نو سفرم

دکتر فریبرز درتاج
معاون پژوهشی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره و منتخب چهارمین دوره انتخابات سازمان
۲۸ تیر
@IranEducationalPsychology